İngiliz 5 Çayı Geleneği

İngiltere Çay Kültürü

İngilizler neden 5 çayı içerler? İngiltere 5 çayı geleneği nereden gelmektedir? 5 çayının yanında neler yenir/ neler ikram edilir? 5 çayına davetliyseniz neylere dikkat etmeniz gerekir? Bunun gibi birçok sorunun cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz. İşte, İngilizlerin vazgeçilmezi olan 5 çayı geleneğinin 8 kuralı.

İngiltere’de çay yetişmemesine rağmen çay İngilizler için ayrı bir öneme sahiptir. Öyle ki günün bazı saatlerini çay içmek için ayırmışlardır. Peki, İngilizler neden 5 çayı içerler ve nereden geliyor bu çay sevdası derseniz 15./16. Yüzyıla kadar uzanmaktadır. 1600’lü yıllarda Çin hükümetinin altın ve gümüş karşılığında İngilizlere çay satmasıyla başlamıştır. Fakat Çin hükümeti çay satarken İngiliz halkına çayın nasıl içilmesi, nasıl demlenmesi gerektiğini anlatmadıkları için ve çayın tadı da biraz sert olduğu için İngilizler uzun yıllar çaya süt koyup yumuşatarak içmişlerdir. Bu sebeple bir süre yeşil çay ve siyah çayın farkını bilememişlerdir. Çay pahalı bir içecek olduğu için halk başlarda bu içeceği içememiş onların aksine burjuva ve aristokratlar bu içecekten yararlanabilmişlerdir.

Yıllar geçtikçe fiyatı arttıran Çinlilerden altın ve gümüş karşılığında çay almaktan bıkan İngilizler çay yetiştiriciliğini öğrenmek için Çin’e bazı çalışanlarını görevli olarak göndermiştir. Oradan alınan bilgiler ve tohumlarla birlikte 1828 yılında Hindistan’a atanan Lord Bentick orada çay komitesini kurmuştur. 1848 yılında Çin’e giden Robert Fortune 3 yıl boyunca orada kalarak çay hakkında bilgi toplamıştır. Daha sonra Hindistan ve Sri Lanka’da çay yetiştiriciliğine başlamıştır. Hindistan’da artan çay yetiştiriciliği sayesinde ucuzlayan çayın tadına burjuva ve aristokratlardan sonra İngiliz halkı da bakabilmiş ve vazgeçilmezleri haline gelmiştir.

İngilizler için çay bir gelenek haline gelmiş ve öyle ki günün bazı saatlerini çay içmeye ayırmışlardır. İngiltere düşesi Anna tarafından 19. Yüzyılda başlatılan 5 çayı geleneği sayesinde bazı saatlerde çay içmek artık bir alışkanlık haline gelmiştir. İnsanlar yanlarına çay, fincan ve şeker taşımaya başlamıştır. Şimdilerde gençlerde çok fazla yaygın olmasa da daha yaşlı kısımların sürdüğü bir gelenektir. İngilizler İngiliz 5 çayı geleneği kendi aralarında ikiye ayırmışlardır. Birincisi “high tea” yüksek ayaklı yemek masalarında yenilen erken akşam yemeği, ikincisi ise “low tea” alçak yemek masalarında saat beşe kadar yenilen çay partileridir.

İngiliz 5 Çayı Geleneğinin 8 Kuralı

İngilizlerin çay satın almaktan çay yetiştiriciliğine ve çay tüketimini bir gelenek/kültür haline getirmelerine kadar süreçlerinden kısaca bahsettik. Şimdi ise 19.yüzyıldan bu yana süre gelen 5 çayı geleneğinin kurallarından söz edelim. İngilizlerin çay demleme teknikleri farklı olduğu gibi bu geleneklerinin belli kuralları da bulunmaktadır. İngiliz 5 çayı kültürü geçmişten günümüze bu kurallar dâhilinde gelmiştir.

Peki, bu İngiliz 5 çayı kuralları nelerdir?

• Servis edilen yemeklerin genellikle çatal bıçak kullanımına gerek olmayan yiyeceklerden seçilmesi
• Her kişinin masasında mutlaka sıcak süt ve şeker bulunması
• Çayın genellikle gümüş ya da porselenlerde ikram edilmesine özen gösterilmesi
• Atıştırmalıkların hafif yiyecekler olması ve tatlı – tuzlu olarak iki farklı tat olmasına özen gösterilmesi
• İkram edilen atıştırmalıkların bitirilmesi, bitirmeyenlerin bir sonraki çay partisine davet edilmemesi
• Demliğin farklı bir masada olmasına özen gösterilmesi. Misafirlerle demliğin aynı masada olmasını hoş karşılamazlar
• Poşet çay (hazır çay) asla ikram edilmemesi, bu durumun misafirlere saygısızlık olarak düşünülmesi
• Konukların laflarının bölünmemesi ve ev sahibinin servislerde bu duruma dikkat etmesi